Vormgevers

Wat is en doet een vormgever? Dat is iemand die (meestal) voor veel geld kranten, tijdschriften, boeken et cetera grafisch 'vormgeeft' door aanwijzingen en/of suggesties te geven qua opmaak aan de schrijver, drukker enz. Welk lettertype gebruikt moet worden, hoe groot de gekozen letter (het zgn. corps) moet zijn en op welk papier al die letters vervolgens moeten worden gedrukt. Je zou kunnen zeggen dat een vormgever een stilist is die lak heeft aan de inhoud van een krant, tijdschrift of boek , maar uitsluitend geïnteresseerd is - of zou moeten zijn - in de esthetische kant. Maar zoals je dokters & kwakzalvers hebt, bakkers & koekenbakkers, loodgieters & beunhazen en dichters & en sneldichters, zo zijn er ook vormgevers & 'vormgevers'. Hun 'marktsegment' (om eens een kolderiek woord te gebruiken) wordt overspoeld door matige tot slechte (vak-) lieden die zich allemaal vormgever noemen. Er zijn geen veeleisende paperassen voor nodig, je hoeft geen examen te doen m.a.w. het is een vrij beroep als dat van prostitué (hoewel voor dit beroep een vergunningenstelsel werd ingevoerd) en elkeen die daar zin in heeft, kan het worden. Dit veroorzaakt een wildgroei die niet meer te stuiten lijkt. Grote namen als Helmut Salden, Gerrit Noordzij, Harry Sierman en niet te vergeten Huib van Krimpen (zijn standaardwerk BOEK werd een aantal jaren geleden herdrukt), behoren tot een uitgestorven ras - letterlijk en figuurlijk - dat inmiddels vrijwel vergeten is. Heden te dage zijn het in-de-margeproppers die, gelijk een zwerm sprinkhanen, alles plat vreten en definitief vernietigen. Voortdurend bij elkaar frauderend, altijd maar weer de boel van een collega 'vormgever' jatten om als climax het plak- en knipselwerk voor veel geld aan de nietsvermoedende opdrachtgever te verkopen. Het is doorgaans vreselijk wat er wordt gemaakt en dat is hun eigenlijk niet eens kwalijk te nemen. Het zijn de heren van het 'formaat' Staal & Duiker gvn (dit is een belangrijke toevoeging want het geeft aan dat de propper zijn tarieven berekende op basis van de door de dames en heren zelf in het leven geroepen club) die hier een schadelijke invloed hebben. U kent ongetwijfeld het peperdure standaardontwerp: een vette tekst in een brede marge (het zgn. 'wit') en daarnaast in een liefst ruim gezette kolom, de tekst. Groot opgemaakt en, als het even kan, uitgebreid met een flinke hoeveelheid illustraties om het aantal pagina's toch vooral op te voeren.
Onze 'vormgever' haast zich nu in z'n prachtige en cash betaalde automobiel naar de drukker, rijdt nog eventjes langs een verdwenen dierentuin en citeert de krant van gisteren om tenslotte aan de-man-aan-de-pers een enkele aanwijzing te geven om daarna vliegensvlug te vertrekken. Thuisgekomen tikt hij de op fraai geschept papier nota en doet 'm nog dezelfde dag op de post. Liefst zou hij de nota langs brengen en meteen willen 'cashen' maar dat is heden ten dage niet meer gebruikelijk.
Het wordt tijd dat er een stop wordt gezet op het jaarlijks uitspuwen van alweer een lichting 'vormgevers'. Deze mensen zouden een proeve van bekwaamheid moeten afleggen voor een commissie van tenminste vier of vijf kunstenaars die hun sporen wel verdiend hebben in het bizarre wereldje dat 'vormgeven' heet. En wanneer je rotzooi aflevert of bitter weinig blijk geeft van een verse visie, dan moet worden geadviseerd dat het beter is kok te worden in een restaurant in een hier ver vandaan gelegen ontwikkelingsland waar het altijd regent.
De conclusie ligt voor de hand te beweren dat er te veel 'vormgevers' zijn zoals er te veel werklozen zijn, maar dit is te eenvoudig. De hoogstaande bezigheid van het werken aan/ontwerpen van een tijdschrift, krant of boek, wordt vernietigd door lieden die hun zegel mogen drukken op het uiterlijk er van. Wie kent van de nieuwlichters nog de 'neerhaal', de 'monding', de 'topscheef' van een letter , wie kent nog de verrukking van glaszuivere ornamentiek, de 'humanen' en 'garalden'? Wie? vrijwel niemand.

Voor de kat.......

Violisten blijken helemaal niet in staat om een echte Stradivarius of een topviool van Guarneri te onderscheiden van een goede nieuwe viool. Dat blijkt uit een experiment waarbij onderzoekers 21 ervaren violisten blind op oude en nieuwe violen lieten spelen. Sterker: de meeste violisten vonden de moderne viool het mooist klinken. 'Een opmerkelijke ondermijning van de volkswijsheid', aldus de onderzoekers (Proceedings of the National Academy of Sciences). 'Het oordeel van violisten over het geluid van Stradivarius zal zijn vertekend door de enorme prijs van de viool en zijn historische waarde'.

Berichten aan Jacques (30)

Maandag ben je jarig...hoera! én 77 jaar maagd. Hoe bestaat het. Wij vragen ons af wie je op visite krijgt. Henny natuurlijk en misschien Paul, Hans sowieso en niet te vergeten Claudia, Ron, Connie, Anouk, Anneke van de slordig belegde broodjes, Joop en Janine, Gerard ook en Seth vanzelfsprekend. Hysterische Patty niet want de 'polderdiva' heeft die dag zelf een akkefietje. Het volgende is ook al gepland: volgende maand trouwt ze voor de vijfde keer. Het is gelukkig nooit saai.

Een vol huis kortom. Wil je onze soepterrine lenen? Of heb je een cateringbedrijf ingehuurd. Hopelijk niet Vos & Vos cateraars want dat is een ontzettend vervelend bedrijf. Komt door de gelijknamige inhaber, een akelig wezen met een hoop kapsones. Maar dat zijn onze zaken niet, jij kent dat soort vast en zeker en regelt wel een 'prijsje' met die rondborstige prei want zonder een deal is het niet te bekostigen.

Wij komen trouwens niet want gaan lekker naar de bingo zoals elke derde maandag van de maand. Dat willen we beslist niet missen. "Bingo" schreeuwen in een snikheet zaaltje. Heerlijk! En dan de vleesprijzen......neen, we slaan dit nooit over, voor niets en niemand. Wel wensen we je een leuke en vooral heuglijke dag met je kennissen en vrienden. Beetje moeilijk te zien wie kennis is en wie vriend maar dat zal jou een rotzorg zijn. 't Voornaamste is dat je weer volop in de belangstelling staat want dan pas glunder je. Komend voorjaar sta je zeker in de spotlights want dan verschijnt "Berichten aan Jacques". Een mooie uitgave met een tekening aan de voorzijde en binnenin fraai drukwerk in een mooi lettertype.

We waren van plan de uitgever van bibliofiele boekjes Flip Trekkers te benaderen voor de geplande prachtuitgave maar zijn daarvan teruggekomen. En weet je waarom? niet zozeer omdat de boeken van de man aan de prijzige kant zijn, maar om de gore wijn die geschonken wordt als er op een zaterdagmiddag de zoveelste presentatie is. Recentelijk nog van Dagboek Hollandia van een zekere Anke Slooff, zegt ons niks en het werk dat ze maakt(e) - in 25 jaar al 4000 zeefdrukken!, wie koopt dat spul? - vinden we ook niks. Te veel gepriegel op een klein vlak waar je bijkans duizelig van wordt. Bij het Dagboek kun je een ingelijste zeefdruk aanschaffen voor 175 euro dus dan zijn er nog 3999 want we kennen geen mens die deze uitsloverij wil kopen. Maar ik had het niet over de groot uitgevallen Anke (als ze gekust wil worden rukt men een stoofje aan) maar over de wijn. Je zou zeggen dat een uitgever van dure boeken en boekjes dito flesjes aanrukt om de bezoeker te behagen. Niets van dit alles: de goedkoopste Aldi wijn! Jacques, we hebben het met eigen ogen gezien. Wijn van de Aldi, iets met pracht stond er op het etiket. Zo 'pracht' was het niet want niet te zuipen. Na de eerste slok van de smerige reageerbuiswijn (2.99 euro voor 5 liter, in karton verpakt) keken we het pandje rond of er toevallig tussen de prijzige producties een Fatsia japonica stond om het glas in te legen, ongemerkt...je kent dat wel. Kan je verzekeren dat tijdens de presentatie van "ons" boek er geen klachten zijn over de catering en zeker niet over de bijpassende hapjes. We denken allereerst aan een fluweelzachte Barolo d'Alba - Fontanafredda of een Amarone della Valpolicella en misschien wel een 2003 Pessac-Leognan Château Olivier. Ach we zien het wel. Bezoekers met gevorderde dementie geven we een puntzak Belgische spekken dan kunnen die ook smullen. En qua hapjes komen we al snel op Matsutake paddenstoelen, een curry bestaande uit Devon krab, witte truffel, halve tomaten gevuld met Beluga kaviaar, een Schotse kreeft, verder kwartel eieren, nog meer kaviaar en rijst.

Een zeer beperkt aantal mensen mag komen om te bewerkstelligen dat hen die geen uitnodiging ontvingen jaloers worden en hen die er wel eentje ontvingen elkaar zowat vertrappen om binnen te komen. Prima, laat ze maar vechten dat stel idioten, het omhooggevallen gepeupel, die vrienden en kennissen van jou. Opgeklopte vuiligheid en dan heb ik het nog niet eens over die misvormde koppen van dat uitvaagsel, of de bruin gebakken tronies onder een laag van goedkope crème en stinkend naar wc-eend.

He die opwinding ook altijd. Het houdt ook niet op.

Maar wel vertrekken met onze prachtuitgave in de tas. Afrekenen en opzouten graag. Misschien is de oplage aan de lage kant (200 exx.) maar toch laten we het zo. 'n Beetje exclusiviteit gun ik je van harte. Denk dat de volledige oplage binnen no time is verkocht. Een tweede druk komt er niet dus dan weet je dat vast.

Kun je alvast beginnen met de tamtam?

(Zou in de haast vergeten dat ik weer een vervelende droom had eergisteren. Ik droomde dat je van Hans op je verjaardag een stoel kreeg. Zo'n stoel als relaxfauteuil met staop functie, draaiplateau, en stoelverwarming. Maar in de fabriek had men vergeten de staop functie juist af te stellen met als gevolg dat jij door de ruime woonkamer werd gelanceerd toen je met één hand aan de onder aan de stoel bevestigde hendel trok en met een harde klap tegen het plafond aan knalde. En op de een of andere rare manier bleef je daar hangen, daar aan het plafond. Ze hebben tevergeefs met vijftien man geprobeerd je los te krijgen maar dat lukte niet. Wonder boven wonder heb je aan het ongeluk alleen hoofdpijn en wat kneuzingen en schrammen overgehouden. Psychisch was je er slecht aan toe maar dat was al zo dus dat is geen nieuws verder.
Bizar, toch?)