Rex non potest peccare

'Rex non potest peccare' mag dan gelden voor de monarchie als staatsrechtelijk construct, maar geldt zeker niet voor de verpersoonlijking daarvan, de koning. Hij moet wel degelijk oppassen dat hij zich niet vergaloppeert, anders rest hem een lot dat in het verleden is toegevallen aan, om er enkelen te noemen, Alfonso XXXIII van Spanje, Leopold III van België en Constantijn II van Griekenland. Maar hoe moet de vorst zich gedragen om zich staande te houden? Zich bedienen van rituelen die afstand scheppen of juist niet, volks doen of chic, een beetje van het een en een beetje van het ander, al naar gelang plaats en tijd? 

Het lijkt erop dat de Oranjes na Wereldoorlog II het recept hebben ontdekt voor het eeuwige dynastieke leven. Nederlanders zijn immers Orangisten geworden zonder overdreven enthousiasme voor de idee van een pouvoir neutre. De staatsinrichting zal hun een worst wezen, maar Oranje gaat hen aan het hart. Is dit toe te schrijven aan een bijzondere gave van de Oranjes? Of is het de interactie tussen hof en volk? Irene Stengs, wier wetenschappelijke interesse reikt van het Thaise koningshuis tot de Nederlandse bermmonumenten, zal dit  performatieve  aspect van het koningschap onder de loep nemen, de coproductie tussen de vorst en zijn onderdanen waaraan, volgens de Leidse hoogleraar klassieke talen Ineke Sluiter,  de hele maatschappij meewerkt, inclusief de tegenstanders van de monarchie.
David Rijser deelt de belangstelling van zijn Leidse collega voor het leggen van verbanden tussen de moderne wereld en de wereld van de Klassieken. In zijn bijdrage zal hij zijn licht laten schijnen over de overeenkomsten tussen onze door grondwetten gebonden vorsten en het Romeinse principaat. Kan Willem-Alexander zich iets voorstellen bij de Romeinse weerzin tegen het R-woord? En kan hij iets leren van het duizelingwekkende koorddansen van de Romeinse keizers op het touw van wat ook toen de res publica heette? Moet hij voor het voortbestaan van zijn dynastie meer vertrouwen op een philo-basileus dan op een phil-alexandros?
De bijeenkomst vindt plaats onder auspiciën van het tijdschrift De Republikein, een blad dat anders dan de titel doet vermoeden zich vooral inzet voor de inhoudelijke versterking van het democratisch burgerschap. In de woorden van de redactie: ver van de waan van de dag, ernstig en lichtvoetig, onderzoekend en oneerbiedig, en zowel praktisch als polemisch. Auteurs die, geheel belangeloos, in het verleden een bijdrage aan het blad hebben geleverd zijn, onder veel anderen, Fokke & Sukke, Nelleke Noordervliet, Paul Damen, Lydia Rood, August Hans den Boef en Hermann en Thomas von der Dunk.

As, dinsdag 16 juni (17:00-18:30) vindt er een door het blad 'de Republikein' georganiseerde bijeenkomst plaats in Spui25 (Amsterdam).
Een drietal sprekers zal vanuit hun eigen achtergrond het licht laten schijnen over het thema "The King can do no wrong / Rex non potest peccare". Het zijn:

• Irene Stengs, antropoloog en researcher Rituals, celebrations and festive culture in present-day Dutch society bij het Meertensinstituut (KNAW) en hoofd van de onderzoeksraad van dit instituut.
• David Rijser, classicus en lid van de Capaciteitsgroep Griekse en Latijnse talen en culturen van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de UvA
• Bart Gruson (moderator) socioloog en hoofd van de researchafdeling van Codarts Rotterdam.

Meer informatie is te vinden op de website van Spui25. Vooraf aanmelden; de toegang is gratis